Reportaże Nowaka to opowieści o ludziach. To historia młodego chłopaka, który niedługo po znalezieniu pierwszej w życiu pracy zginął w mieszalniku do ciasta, bo pracodawca nie dopilnował zasad bezpieczeństwa. To opowieść o wielkim rozczarowaniu kapitalizmem i podłym życiu po upadku komuny. O tym, jak wyłudzić ubezpieczenie, bo przecież wszyscy kradną, a i tak cała Polska trzaska bryki. To też historia o matce, która nie wytrzymała. Razem z nieuleczalnie chorym synem wyskoczyła z okna mieszkania na siódmym piętrze. Mąż spał w pokoju obok.
Jest tych historii więcej. A każda dotyka, szarpie, boli i przeraża. Każe czytelnikowi stanąć twarzą w twarz z Polską taką, jaka jeszcze dogorywa w byłych PGR-ach, z ludźmi, którzy są na nią skazani, bo inaczej nie potrafią. Nawet nie próbują się z niej wyrwać, bo im się nie chce. To opowieści bardzo refleksyjne. Nie znajdziemy w nich tak modnego i uwielbianego lokalnego kolorytu. Zastaniemy tam raczej lokalną szarość i smutne twarze smutnych ludzi. To ludzie są bohaterami reportaży. Biedni, prości i, jak wyżej wspomniałem, właśnie dojmująco smutni.
Bohaterowie są do tego stopnia zakleszczeni w ponurej rzeczywistości, że nie mają siły na jakiekolwiek reakcje. Marazm powoduje stagnację. Stąd już krok do śmierci. Samobójstwa - z biedy, nieporadności, samotności - to nierzadko spotykane zjawiska w tym przytłaczającym świecie. „My tu wszyscy na wymarcie" - jak mówi jeden z mężczyzn.
Znakomity, obrazowy i dotykający zadziwiających szczegółów codzienności język Nowaka tworzy reportaże najwyższej próby. Ich autor pokazuje, jak paskudne może być życie. Dzięki niemu w jakiś niesamowity sposób zostajemy wciągnięci w świat daleki, choć przecież nasz własny. Ten, w którym sami żyjemy. I to najbardziej boli. Przeraża myśl, że moglibyśmy być jednym z bohaterów. Literatura wzbudzająca takie uczucia to sztuka na najwyższym poziomie.
Włodzimierz Nowak, "Serce narodu koło przystanku", Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2009.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz